Βιβλίο δασκάλου

Κεφάλαιο: "Η ζωή στην έρημο"

1. Διδακτικοί στόχοι

    Οι μαθητές με την ολοκλήρωση της διδασκαλίας του κεφαλαίου θα πρέπει να είναι σε θέση: 

  • Να αναγνωρίζουν τα κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των ερήμων

  • Να διερευνούν την πραγματικότητα του κόσμου των ανθρώπων των ερήμων

  • Να κατανοούν τα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζει το περιβάλλον και να προσπαθούν να κάνουν πράγματα για να αντιστρέψουν την κλιματική αλλαγή

  • Να συνεργάζονται στις διάφορες προτεινόμενες δραστηριότητες του μαθήματος και να συμμετέχουν σε διαδικασίες μάθησης με τους συμμαθητές τους

  • Να αναλύουν το πώς οι πεποιθήσεις τους, οι επιλογές τους και η συμπεριφορά τους επηρεάζουν το περιβάλλον

  • Να σκέφτονται κριτικά γύρω από το ποιες ενέργειες τους μέχρι τώρα κατέστρεφαν το περιβάλλον.

 

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

   Στο κεφάλαιο αυτό ο δάσκαλος θα πρέπει να δώσει έμφαση στην κατανόηση από τους μαθητές των χαρακτηριστικών των ερήμων και κυρίως στις αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο περιβάλλον των ερήμων, όπως και στον τρόπο ζωής των κατοίκων της ερήμου. Σε αυτό θα βοηθήσουν τους μαθητές ένας χάρτης με τις ερήμους, εικόνες καθώς και η χρήση του προγράμματος Google maps. Επιπλέον, ο δάσκαλος θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στον όρο της κλιματικής αλλαγής, σε τι αναφέρεται, ποιους αφορά και πως μπορεί αν αναστραφεί. Μέσω video οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τον όρο και με ερωτήσεις παροτρύνετε η περαιτέρω έρευνα και κατανόηση του όρου. Ενθαρρύνονται οι μαθητές στην προφορική επικοινωνία, στην έκφραση ιδεών, σκέψεων και κρίσεων και γενικότερα στην παραγωγή ενός εποικοδομητικού διαλόγου και συζήτησης. 

 

3. Διάρθρωση κειμένου

Βιβλίο μαθητή

  • Για την κατανόηση της έννοιας έρημος οι μαθητές παρατηρούν το χάρτη της Γης και διαβάζουν τις πληροφορίες. Αφού μάθουν τα κυριότερα χαρακτηριστικά τους, με τη χρήση του Google maps θα πρέπει να τις  εντοπίσουν και να δουν τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και πως αυτές παρουσιάζονται αν τις κοιτάμε από το διάστημα.
  • Για περισσότερες πληροφορίες θα πρέπει να μεταβούν στην καρτέλα "Το περιβάλλον της ερήμου" και εκτός από το κείμενο έχουν και εικόνες για περαιτέρω κατανόηση και παρατήρηση του περιβάλλοντος τους. Είναι σημαντικό οι μαθητές να κατανοήσουν ότι μια έρημος δεν είναι μόνο άμμος αλλά υπάρχουν και χαρακτηριστικά φυτά αυτών των περιοχών όπως επίσης και ζώα. Οι μαθητές μπορούν να μάθουν περισσότερα με αναζήτηση στο διαδίκτυο.
  • Στην καρτέλα "Οι Βεδουίνοι" παρουσιάζονται οι συνήθειες των κατοίκων της ερήμου, διατροφικές και κοινωνικές. Στο τέλος παρουσιάζονται οι αλλαγές που έχουν συντελεστεί τα τελευταία χρόνια και πως μεταβλήθηκε η ζωή των ανθρώπων.
  • Όσον αφορά την κλιματική αλλαγή υπάρχει μια αυτούσια καρτέλα για επιμόρφωση των μαθητών. Το αρχικό video έχει σκοπό να σοκάρει θετικά τους μαθητές και σε συνάρτηση με τις δύο ερωτήσεις που ακολουθούν, οι οποίες ευνοούν το διάλογο μέσα στην τάξη, οι μαθητές θέλουμε να ευαισθητοποιηθούν και να κατανοήσουν ότι η κλιματική αλλαγή αφορά όχι μόνο τα άτομα κάθε περιοχής στην οποία εμφανίζεται, αλλά όλο τον κόσμο. Το δεύτερο video θέλει να προβάλλει το πόσο σημαντικό είναι όχι μόνο να ενημερωνόμαστε για τα αίτια της κλιματικής αλλαγής αλλά και να μην χάνουμε καιρό και να είμαστε άμεσοι στην αντιμετώπισή μας, καθώς καταστροφές γίνονται συνεχώς δίπλα μας και δεν περιμένουν εμάς.  Η επόμενη παράγραφος παρουσιάζει το αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στον τομέα της διατροφής. Διαβάζοντας αυτό οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν μέσα στην τάξη πως συνδέεται η κλιματική αλλαγή με την αλλαγή του τρόπου ζωής των κατοίκων της ερήμου. Επίσης, μέσα από συζήτηση να γίνει κατανοητό στους μαθητές (με έναυσμα την επόμενη ερώτηση από την παραπάνω) ότι η κλιματική αλλαγή αφορά όλους μας και ότι καταστροφές που συντελούνται ακόμα και χιλιόμετρα μακριά απειλούν και τη δική μας ζωή. Το τελευταίο video παρουσιάζει τρόπους που μπορούμε να βοηθήσουμε το περιβάλλον μας. Προτρέπουμε τους μαθητές μας να κάνουν και αυτοί τη δική τους έρευνα και να βρουν και άλλους τρόπους να βοηθήσουν. 

Τετράδιο εργασιών  

    Η πρώτη άσκηση είναι ένα παζλ με τα κομμάτια του να εμφανίζουν μια Γη να καταστρέφετε, εικόνα που επιθυμούμε να ευασθητοποιήσει τους μαθητές. Στην άσκηση 2 το κουίζ 1, αφορά ερωτήσεις γενικές για τις ερήμους και τους κατοίκους της, ενώ το κουίζ 2 αφορά την κλιματική αλλαγή. Η άσκηση 3 περιλαμβάνει ένα κρυπτόλεξο με λέξεις σχετικές με την καθημερινότητα ενός κατοίκου της ερήμου τις εξής: ΧΟΥΡΜΑΔΕΣ, ΝΟΜΑΣ, ΚΑΜΗΛΑ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΤΡΟΦΙΜΑ, ΟΑΣΗ, ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ, ΑΜΜΟΣ, ΒΕΔΟΥΙΝΟΣ και ΔΙΚΑΙΩΜΑ. Αφού τις βρουν οι μαθητές θα πρέπει να γράψουν πως θα ήταν μια μέρα τους αν ήταν οι ίδιοι Βεδουίνοι. 

 

     Η ενότητα "Καταπληκτικό;" περιλαμβάνει δύο επιμέρους καρτέλες. Η καρτέλα "φάλαινες στην έρημο" θέλει να αποδείξει στους μαθητές ότι το περιβάλλον γύρω μας αλλάζει συνεχώς και δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο τίποτα. Η καρτέλα "Μια διαφορετική έρημος" καταδεικνύει την Ανταρκτική ως άλλη μια έρημο και οι μαθητές πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι έρημος δεν είναι μόνο μια περιοχή γεμάτη άμμο και καθολου φυτά αλλά περιοχή που δέχεται πολύ λίγες βροχοπτώσεις, έχει αραιή ή καθόλου βλάστηση και παρουσιάζει τεράστιες διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ μέρας και νύκτας, οπότε και η Ανταρκτική είναι μία από αυτές όπως και άλλες 9 που εμφανίζονται στο Link στο τέλος της σελίδας.